​Faalangst bij kinderen
Wanneer spanning in de weg gaat staan.
​
Sommige kinderen vinden schoolse situaties enorm spannend. Een toets, een spreekbeurt of zelfs het stellen van een vraag in de klas kan voor veel stress zorgen. Deze angst om fouten te maken noemen we faalangst.
​​
Een beetje spanning is gezond en helpt om alert te blijven. Maar als de angst te groot wordt, kan een kind blokkeren, slecht slapen of zich terugtrekken. Faalangst zorgt er dan voor dat een kind niet meer laat zien wat het eigenlijk kan – en dat doet iets met het zelfvertrouwen. ​​
​
Wat is faalangst precies?
​
Een kind met faalangst is bang om te falen of niet aan verwachtingen te voldoen. Die verwachtingen kunnen van anderen komen, maar vaak legt het kind ze zichzelf op.
Door negatieve gedachten als “Ik kan het niet” of “Ik doe het vast fout” ontstaat spanning, die vervolgens invloed heeft op het presteren. Zo belandt een kind in een vicieuze cirkel: de angst om te falen zorgt ervoor dat het juist minder goed lukt.
Faalangst kan ook zichtbaar worden in sociale situaties, bijvoorbeeld bij het maken van nieuwe vrienden of het nemen van initiatief in de klas.
​
​
​
​
​
Faalangst herkennen
Faalangst laat zich zien op verschillende manieren: in gedachten, in het lichaam en in gedrag.
​
Mentale kenmerken
-
Veel piekeren
-
Weinig zelfvertrouwen
-
Negatief zelfbeeld
-
Moeite met complimenten ontvangen
-
Perfectionisme of te hoge eisen stellen
-
Een vaste (fixed) mindset
Fysieke kenmerken
-
Hartkloppingen, spanning of zweten
-
Hoofdpijn of buikpijn
-
Veel naar het toilet moeten
-
Snelle ademhaling of beven
-
Slaapproblemen
-
Black-outs tijdens toetsen of spreekbeurten
Gedragsmatige kenmerken
-
Uitstelgedrag
-
Nieuwe of spannende situaties vermijden
-
Terugtrekken of stil worden
-
Overmatig perfectionisme
-
Prikkelbaar zijn
Oorzaak en werkwijze
Oorzaken:
Er zijn twee belangrijke oorzaken die vaak samen voorkomen:
-
Een laag zelfbeeld. Kinderen geloven dat ze iets niet kunnen of dat ze niet goed genoeg zijn. Als iets dan misgaat, zien ze dat als bewijs dat hun angst klopt.
-
Prestatie- of sociale druk. Soms voelen kinderen (bewust of onbewust) druk om te presteren. Ze denken dat fouten niet mogen, of zien niet dat anderen óók weleens iets verkeerd doen.
​
Ook goedbedoelde opmerkingen van ouders of leerkrachten kunnen — zonder dat je het doorhebt — de faalangst versterken.
​
Hulp bij faalangst:
Samen werken aan vertrouwen
Wij bieden begeleiding aan kinderen met faalangst. We starten altijd met een intakegesprek, waarin we samen met jou (en eventueel de leerkracht) de situatie in kaart brengen.
Soms is individuele begeleiding passend, soms werkt een groepstraining beter. We kijken samen wat jouw kind nodig heeft om weer met vertrouwen te leren en te groeien.
Onze faalangsttraining bestaat uit verschillende onderdelen
1. Psycho-educatie
We leggen uit wat angst eigenlijk is, waarom het ontstaat en wat er in het lichaam gebeurt. Kinderen én ouders krijgen inzicht in hoe spanning werkt en hoe je ermee om kunt gaan. Als ouder krijg je praktische handvatten om je kind thuis te ondersteunen.
2. Cognitieve gedragstherapie
We onderzoeken welke gedachten de angst versterken (“Het lukt me toch niet”) en helpen kinderen om die om te buigen naar helpende gedachten (“Ik ga mijn best doen, dat is genoeg”).
Daarnaast oefenen we met ontspanning, positieve zelfspraak en nieuw gedrag in spannende situaties.
3. Mindsettraining
Veel kinderen met faalangst denken in een fixed mindset: ze geloven dat hun talenten vastliggen.
Wij leren kinderen een growth mindset aan: het idee dat je kunt groeien en leren door te oefenen. Zo verandert “Ik maak een fout” in “Ik leer iets nieuws”.
4. Ouder- en leerkrachtbegeleiding
Kleine aanpassingen thuis of op school kunnen veel verschil maken.
We helpen ouders en leerkrachten om feedback meer te richten op het proces (“Je hebt hard gewerkt”) in plaats van het resultaat (“Goed gedaan”). Zo verdwijnt een groot deel van de prestatiedruk.
Evaluatie en afronding
Na een aantal sessies kijken we samen hoe het gaat. We bespreken de voortgang, de groei van je kind en bepalen of de begeleiding kan worden afgerond of nog wat langer nodig is.
Ons doel is altijd dat jouw kind:
-
met meer zelfvertrouwen naar school gaat,
-
leert ontspannen in spannende situaties,
-
fouten durft te maken,
-
weer plezier krijgt in leren en ontdekken,
-
en met vertrouwen nieuwe contacten durft aan te gaan.
Wil jij jouw kind helpen groeien?
Merk je dat je kind last heeft van faalangst? Neem gerust contact met ons op voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek. Samen kijken we wat jouw kind nodig heeft om weer met vertrouwen te durven leren, proberen en groeien.
​
​
​
​
​